BBC
“Mafia shqiptare më merrte në telefon dhe më thoshte: “Duam të dërgojmë 500 kg drogë”. Nëse nuk pranon, të vrasin”.
Ky është rrëfimi tronditës i César (jo emri i tij i vërtetë), një anëtar i Kings Latin, një bandë kriminale droge në Ekuador.
Ai u rekrutua nga një oficer i korruptuar i policisë për të punuar për mafian shqiptare, një nga rrjetet më të frytshme të trafikut të kokainës në Evropë.
Mafia shqiptare ka zgjeruar praninë e saj në Ekuador vitet e fundit, dhe tani ajo kontrollon pjesën më të madhe të trafikut të kokainës nga Amerika e Jugut në Evropë.
Pavarësisht se Ekuadori nuk e prodhon drogën, 70% e kokainës në botë tani rrjedh nëpër portet e tij, thotë presidenti ekuadorian Daniel Noboa.
Ajo kontrabandohet në vend nga Kolumbia dhe Peruja fqinje, dy prodhuesit më të mëdhenj të kokainës në botë.
Policia thotë se ka sekuestruar një sasi rekord droge të paligjshme vitin e kaluar, pjesa më e madhe e saj kokainë, dhe kjo tregon se eksportet totale janë në rritje.
Pasojat janë vdekjeprurëse: në janar 2025 u regjistruan 781 vrasje, duke e bërë atë muajin më vdekjeprurës në vitet e fundit. Shumë prej tyre kishin lidhje me tregtinë e paligjshme të drogës.
César, 36 vjeç, fillimisht filloi të punonte me kartele kur ishte 14 vjeç.
“Shqiptarët kishin nevojë për dikë që të zgjidhte problemet,” shpjegon ai.
“I njihja rojet e portit, shoferët e transportit, mbikëqyrësit e kamerave CCTV”.
Pasi kokaina arrin në Ekuador nga Kolumbia ose Peruja, ajo ruhet në magazina derisa punëdhënësit e tij shqiptarë marrin dijeni për një kontejner transporti që niset për në portet e Evropës.
César ka fituar deri në 3,000 dollarë (2,235 £) për një punë, por nxitja nuk janë vetëm paratë: “Nëse nuk bën një punë që kërkojnë shqiptarët, ata do të të vrasin.”
“Nëse konsumi vazhdon të rritet, kështu do të rritet edhe trafikimi. Do të jetë i pandalshëm,” thotë ai, duke shtuar: “Nëse e luftojnë atje, do të përfundojë këtu.”
Juan, jo emri i tij i vërtetë, është një shofer kamioni. Një ditë ai mori një ngarkesë për ta çuar në port.
“Zilja e parë e alarmit ishte kur shkuam në magazinë dhe kishte vetëm ngarkesën, asgjë tjetër. Ishte një magazinë me qira, pa emër kompanie”, kujton ai.
“Dy muaj më vonë, pashë në lajme se kontejnerët ishin sekuestruar në Amsterdam, plot me drogë. Nuk e dinim kurrë.”
Disa shoferë transportojnë drogë pa e ditur; të tjerët detyrohen, nëse refuzojnë, vriten.
Bandat evropiane tërhiqen nga Ekuadori për vendndodhjen e tij, por edhe eksportet e tij legale, të cilat ofrojnë një mënyrë të përshtatshme për të fshehur ngarkesën e paligjshme.
“Eksportet e bananeve përbëjnë 66% të kontejnerëve që largohen nga Ekuadori, 29,81% shkojnë në Bashkimin Europian, ku konsumi i drogës po rritet”, shpjegon përfaqësuesi i industrisë së bananeve, José Antonio Hidalgo.
Disa banda madje kanë krijuar kompani të rreme të importit ose eksportit të frutave në Evropë dhe Ekuador si një front për aktivitete të paligjshme.
“Këta trafikantë evropianë paraqiten si biznesmenë,” thotë “José” (jo emri i tij i vërtetë), një prokuror që synon grupet e krimit të organizuar dhe që foli në mënyrë anonime për shkak të kërcënimeve që ka marrë.
Një shembull famëkeq është Dritan Gjika, i akuzuar si një nga drejtuesit më të fuqishëm të mafias shqiptare në Ekuador.
Prokurorët thonë se ai kishte aksione në kompanitë e eksportit të frutave në Ekuador dhe kompanitë e importit në Evropë, të cilat i përdorte për trafikimin e kokainës. Ai mbetet në arrati, por shumë nga bashkëpunëtorët e tij u përballën me dënime pas një operacioni policor.
Pse po rriten eksportet
Në portet e Ekuadorit, policia dhe forcat e armatosura përpiqen të kontrollojnë situatën.
Varkat patrullojnë ujërat, policia skanon kutitë e bananeve për pako me kokainë, madje edhe zhytësit e policisë kërkojnë drogë të fshehura nën anije.
Të gjithë janë të armatosur rëndë, madje edhe ata që thjesht ruajnë kutitë e bananeve përpara se ato të ngarkohen në kontejnerë transporti. Kjo sepse nëse droga gjendet gjatë një kontrolli, ka të ngjarë të përfshihet një punonjës i korruptuar i portit dhe mund të shkaktojë një incident të dhunshëm.
Pavarësisht këtyre përpjekjeve, policia thotë se sasia e kokainës që po kontrabandohet me sukses nga Ekuadori ka arritur një rekord të lartë. Fajësohen rritja e kërkesës dhe faktorët ekonomikë.
Gati 300 ton drogë u kapën vitin e kaluar, një rekord i ri vjetor, sipas ministrisë së brendshme të Ekuadorit.
Një mesazh për Evropën
Të dhënat e OKB-së tregojnë se konsumi global i kokainës ka arritur nivele rekord. Sondazhet sugjerojnë se Britania e Madhe ka shkallën e dytë më të lartë në botë të përdorimit të kokainës.
Agjencia Kombëtare e Krimeve të Mbretërisë së Bashkuar (NCA) vlerëson se Britania konsumon rreth 117 ton kokainë në vit dhe ka tregun më të madh në Evropë.
Analiza e Zyrës së Brendshme të Mbretërisë së Bashkuar për ujërat e zeza sugjeron se konsumi i kokainës është rritur me 7% nga viti 2023 në 2024.
Operacionet e NCA-së sekuestruan rreth 232 ton kokainë në vitin 2024, krahasuar me 194 tonë në 2023.
Ata që luftojnë këto banda në Ekuador, si prokurori José, thonë se u takon “vendeve shtetasit e të cilëve janë konsumatorë të ushtrojnë kontroll më të madh” mbi ata që financojnë tregtinë.