Media amerikane “Washington Examiner” e ka cilësuar kryeministrin shqiptar Edi Rama si një përzierje mes ish-diktatorit panamez Manuel Ortega dhe Presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan.
Sipas artikullit, Rama ka transformuar Shqipërinë në një mënyrë që ka përmbysur kursin demokratik të vendit dhe e ka kthyer atë në një barrë për stabilitetin rajonal për dekada të tëra.
Washington Examiner thotë se Rama, njësoj si Erdogan, ka përdorur pushtetin shtetëror për të burgosur dhe zëvendësuar kryetarë bashkish të zgjedhur, të cilët i dalin kundër, teksa flet edhe për kanabizimin e Shqiëprisë.
Vetëm pak më shumë se pesë muaj më parë, Edi Rama, kreu i Partisë Socialiste të Shqipërisë, fitoi mandatin e katërt radhazi si kryeministër, një post që e mban që nga viti 2013. Ndërkohë që Riviera Shqiptare u shndërrua në destinacionin më të kërkuar nga elita botërore, Rama u kthye në “yllin” e shoqërisë mondane.
Gjatë Forumit të Iniciativës për Investime në të Ardhmen, në maj të vitit 2025, dhëndri i Presidentit Donald Trump, Jared Kushner, tregoi sesi e kishte takuar Ramën në jahtin e familjes Rothschild në vitin 2021, gjatë një udhëtimi në detin Adriatik. Në qershor 2025, Rama mbajti një fjalim urimi në dasmën e Alexander Soros me Huma Abedin në Hamptons. Ndërkohë, diplomatë si ish-ambasadorja e SHBA-së në Shqipëri, Yuri Kim, udhëtonin në jahtin e Ramës dhe, sipas zyrtarëve shqiptarë, pranonin dhuratat e tij ndërsa justifikonin burgosjen e rivalëve politikë. Rama ka transformuar Shqipërinë në një mënyrë që ka përmbysur kursin demokratik të vendit dhe e ka kthyer atë në një barrë për stabilitetin rajonal për dekada të tëra.
Ndoshta mënyra më e mirë për të kuptuar Ramën sot është si një përzierje mes ish-diktatorit panamez Manuel Noriega dhe presidentit turk Recep Tayyip Erdoğan.
Noriega ishte një aleat i ngushtë i SHBA-së, i cili u ngjit në radhët e ushtrisë panameze përpara se të bëhej udhëheqës ushtarak i vendit në vitin 1983. Fillimisht, qeveria amerikane dhe CIA e përqafuan Noriegën si aleat gjatë Luftës së Ftohtë. Por, në vitin 1989, ai ishte kthyer në një turp për shkak të korrupsionit, kriminalitetit të hapur, abuzimit me demokracinë dhe lidhjeve të pakundërshtueshme me kartelet e drogës në Amerikën Latine. Më 20 dhjetor 1989, Presidenti George H. W. Bush urdhëroi pushtimin e Panamasë për të arrestuar Noriegën. Ndërsa Kombet e Bashkuara e dënuan pushtimin, një sondazh i CBS-New York Times tregoi se shumica dërrmuese e panamezëve e mbështetën ndërhyrjen.
Një sërë politikanësh shqiptarë që kam intervistuar në SHBA, Greqi dhe Zvicër, përfshirë ish-anëtarë të Partisë Socialiste të Ramës dhe të Partisë Demokratike të ish-kryeministrit Sali Berisha, folën për “marijuanizimin” e ekonomisë shqiptare. Shqipëria ka qenë prej kohësh një vend kultivues i paligjshëm i kanabisit, por në korrik 2023, Rama kaloi me forcë në parlament një ligj për legalizimin. Në teori, kanabisi shqiptar është mjekësor; në realitet, ai ushqen krimin e organizuar dhe pastrimin e parave. Kultivimi i paligjshëm vazhdon, por qeveria e Ramës përdor legalizimin për të justifikuar rënien e kapjeve të drogës. Nën drejtimin e tij, Shqipëria mbetet një partnere kyçe dhe një nyje për kartelet e Amerikës Latine që trafikojnë kokainë drejt Evropës.
Ka gjithashtu ngjashmëri të pakëndshme mes Ramës dhe Erdoğanit. Të dy kanë bashkëpunuar ngushtë me ambasadorë amerikanë, të cilët më pas kanë përfituar kontrata të majme pas daljes në pension. Ashtu si Erdoğan, edhe Rama përfiton nga këto marrëveshje përmes njerëzve të tij apo ndërmjetësve. Zhvillimi i pasurive të paluajtshme është veçanërisht fitimprurës dhe Rama, njësoj si Erdoğan, ka përdorur pushtetin shtetëror për të burgosur dhe zëvendësuar kryetarë bashkish të zgjedhur, të cilët i dalin kundër.
Një shqiptar i pranishëm në takim më tha se Erdoğan i kishte dhënë Ramës këshillën që manipulimi i zgjedhjeve të treta do t’i siguronte pushtet të përjetshëm. Rama gjithashtu ndoqi shembullin e presidentit turk për të përdorur auditorë të politizuar për të burgosur opozitarë dhe për t’u konfiskuar pronat. Ndryshimi i vetëm është se ndërsa Erdogani financohej nga Katari, auditorët e Shqipërisë financoheshin nga Agjencia Amerikane për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID), e cila injoroi faktin që ishin kapur nga Rama.
Edhe pse USAID është larguar, mbështetja e verbër për shtypjen nga ana e Ramës vazhdon, e nxitur nga lobistë dhe nga një neglizhencë e rrezikshme. Nuk ka asnjë justifikim për verbërinë e administratës Trump: më 16 shkurt 2024, një gjykatë federale në SHBA dënoi ish-agjentin e FBI-së, Chris McGonigal – i cili kishte mbikëqyrur operacionet e sigurisë kombëtare në Nju Jork – me dy vite burg për marrjen e një ryshfeti prej 225,000 dollarësh nga një ndërmjetës i Ramës. Ashtu si Erdoğan që përdor dosje të rreme për shtypje transnacionale, edhe Rama e përdor këtë taktikë. Viktima e fundit është ish-zv.kryeministri Arben Ahmetaj, i cili përballet me akuza të rreme për shkak se refuzoi të bëhej pjesë e rrjetit të korrupsionit të Ramës. Zvicra mund ta deportojë atë në Shqipëri bazuar në auditime të rreme të financuara nga SHBA dhe në kompromiset morale të ambasadores Kim.
Ndoshta liderët autoritarë janë në modë, por çdo bast për Ramën do të jetë po aq vetëshkatërrues sa basti i Presidentit Ronald Reagan për Noriegën apo përqafimi i ish-Presidentit Barack Obama ndaj Erdoğanit. Qoftë përmes përkrahjes ndaj karteleve të drogës apo terrorizmit, si Noriega ashtu edhe Erdoğan kanë minuar interesat amerikane. Rama përfaqëson më të keqen e të dyve.
Në fund, janë amerikanët ata që do të paguajnë çmimin.