Prej javësh, ish-presidenti Donald Trump dhe ekipi i tij kanë këmbëngulur se ai nuk është mashtruar kurrë nga Vladimir Putini. Sipas tyre, fakti që Trump së fundmi ka ndryshuar qasje ndaj presidentit rus – pas vitesh fjalësh të ngrohta – do të thotë që ishte Putini ai që kishte ndryshuar.
Megjithatë, pavarësisht përpjekjeve për të rishkruar historinë, Trump shkon në takimin e tij më të rëndësishëm me Putinin duke rrezikuar të duket sërish si një naiv.
Të ftojë Putinin në tokën amerikane ishte që në fillim një veprim me rrezik, dhe që nga shpallja e samitit në Alaskë, rreziku është rritur edhe më shumë, falë vetë Trumpit.
Fillimisht, ai dhe Shtëpia e Bardhë u treguan të kujdesshëm për të ulur pritshmëritë. Zëdhënësja Karoline Leavitt e quajti takimin thjesht një “stërvitje dëgjimi”. Sekretari i Shtetit Marco Rubio ishte dakord. Trump theksoi se ky ishte vetëm një takim i parë – duke lënë të kuptohej se një i dytë (ndoshta me pjesëmarrjen e presidentit ukrainas Zelensky) do të duhej të fitohej.
Por deri të enjten, kujdesi u zëvendësua nga stili i zakonshëm i Trump, premtime të mëdha dhe të shpejta.
Ai u shpreh dy herë se një marrëveshje ishte afër.
“Mendoj se (Putini) e do të gjithën, dhe gjithmonë e ka dashur,” tha Trump për Ukrainën gjatë një interviste në Fox News. “Por për shkak të marrëdhënies që ka me mua si president, besoj se tani është i bindur që do të bëjë një marrëveshje. Do të bëjë. Mendoj se do ta bëjë.”
Më vonë, në Zyrën Ovale, shtoi: “Mendoj se presidenti Putin do të sjellë paqe.”
Këto deklarata ngjajnë shumë me ato që Trump bëri gjashtë muaj më parë.
“E njoh shumë mirë,” tha ai në shkurt. “Po, mendoj se ai do paqe. Mendoj se do të ma thoshte nëse nuk do. … E besoj për këtë çështje.”
Por ngjarjet e gjashtë muajve të fundit treguan qartë se Putini nuk e dëshironte paqen. Kjo e vë Trump në pozitë të vështirë, sidomos pasi ai papritur filloi të kritikonte Putinin, duket nga zhgënjimi që ky i fundit nuk po ndihmonte në arritjen e një marrëveshjeje, siç Trump kishte premtuar.
Si ka mundësi që një president amerikan të besonte me kaq siguri se Putini donte paqe, aq sa të dilte publikisht për ta mbrojtur atë?
Nëse analizon se si Trump ka shpjeguar ndryshimin e qëndrimit ndaj Putinit, duket sikur ai në mënyrë të heshtur pranon se ishte ndikuar nga lavdërimet e Putinit dhe e kishte gjykuar gabim.
Ai ka thënë shpesh se Putini i kishte folur mirë, por nuk i kishte mbështetur fjalët me vepra – madje në një rast e quajti këtë “budallallëk”. Trump ka thënë gjithashtu se mendonte se marrëveshja për Ukrainën do të ishte më e lehtë se ç’duket: “Mendova që kjo do të ishte më e lehta,” tha ai të enjten.
Në një rast shumë domethënës, Trump kujtoi një bisedë me bashkëshorten Melania, pas një bisede të “mrekullueshme” me Putinin – para se ajo t’i tregonte që Rusia kishte bombarduar një tjetër qytet. Një kujtim që tingëllon si një pranim se ai ishte lënë pas dore nga realiteti, i mahnitur nga fjalët e Putinit.
Së paku, Trump ka bërë shumë pak për të shmangur perceptimin se është mashtruar prej vitesh nga presidenti rus.
Dhe kështu vjen dita e premte.
Mund të jetë që Trump ka arsye të forta për të besuar se Putini është i gatshëm për marrëveshje – ne nuk e dimë çfarë ndodh pas dyerve të mbyllura. Por sipas standardeve të reja që vetë Trump ka vendosur për marrëdhëniet me Putinin, fjalët nuk mjaftojnë; duhen veprime konkrete.
Ndërkohë, raporte të reja ngrenë dyshime mbi sa realisht e kupton Trump situatën. CNN raportoi se ai ka pyetur ndihmës të Shtëpisë së Bardhë dhe zyrtarë europianë: “Çfarë ka ndryshuar tek Putini?”
“Sot shumë pranë Trump po përpiqen t’i mbjellin idenë se Putini ka ndryshuar, që Trump të mund të justifikojë gjykimin e tij fillestar se Putini është një njeri i mirë,” tha një burim për CNN.
Kjo është një narrativë që Trump e gëlltit lehtë. Por nëse ai vërtet beson në të, kjo nuk flet mirë për aftësinë e tij për të lexuar liderët e huaj apo për të kuptuar diplomacinë, sidomos kur për vite të tëra është paralajmëruar se Putini nuk është njeriu që ai mendon.
Shumë amerikanë e ndajnë këtë shqetësim.
Pavarësisht reputacionit të tij si “njeri i marrëveshjeve”, publiku amerikan ka shumë pak besim në aftësinë e Trump për të arritur një marrëveshje të mirë me Rusinë. Një sondazh i Pew Research publikoi të enjten se 59% e amerikanëve kanë “pak” ose “aspak” besim se Trump do të marrë vendime të mençura për luftën në Ukrainë, krahasuar me vetëm 16% që janë “shumë” të sigurt. (24% janë disi të sigurt.)
Kur u pyetën nëse Trump favorizon njërën palë më shumë, rreth gjysma e atyre që dhanë mendim thanë se ai anon shumë nga Rusia. (Pjesa tjetër, kryesisht republikanë, mendojnë se ai ka qenë i paanshëm.)
Sondazhe të mëparshme tregojnë gjithashtu se shumë amerikanë shqetësohen se çdo marrëveshje e mundshme do të jetë shumë e favorshme për Putinin.
E premtja mund të jetë shansi i Trump për të treguar të kundërtën, që ai jo vetëm mund të arrijë një marrëveshje, por edhe një të mirë.
Por do të ishte e kuptueshme nëse shumë amerikanë ndihen të shqetësuar se historia mund të përsëritet./CNN
Përshtati në shqip, Media Ditari