Francesco Condoluci, këshilltar komunikimi në ministrinë italiane për reformat dhe drejtor i Notizie.it
Le ta sqarojmë: Shqipëria nuk ishte ideja ime. Ishte inteligjenca artificiale që e sugjeroi atë si një destinacion mesdhetar që përputhej në mënyrë të përkryer me parametrat që kisha dhënë dhe i kërkova ta verifikonte duke lundruar në internet për përshtypje dhe revieës: det kristalor, shërbime për familjet, hotele të pajisura mirë, transport i arritshëm, çmime konkurruese dhe vende me interes historik dhe kulturor.
Ideja ishte premtuese, por realiteti është një histori tjetër. Sapo zbret nga trageti, menjëherë e kupton se je në një Evropë tjetër. Radhë të pafundme, kontrolle të rrepta sigurie, një atmosferë e vjetër e Securitate-s rumune.
Pastaj, disa hapa jashtë, dhe impakti i parë i një teatri ballkanik: një burrë me uniformë – nuk është e qartë se kush është – të ndalon me dorën e tij. Ai murmurit në italisht: “Sigurim”. Zbulon se jo të gjitha policat e sigurimit e mbulojnë këtë vend. Asgjë e pazakontë deri më tani. Problemi është se si: një kabinë e rrënuar, dy djem me sandale, një burrë që afrohet me një tufë kartëmonedhash në dorë. “Pesëdhjetë e pesë euro” për policën e sigurimit, pa shpjegim. Një lloj takse hyrjeje e pashkruar. Mirë se vini në Shqipëri.
Rruga dhe vendi i papërfunduar
Jashtë portit të Vlorës, peizazhi është klasik i Jugut të harruar të Italisë: trafik kaotik, motorë të dëmtuar, Mercedes të vjetër (një në katër këtu është një markë gjermane, shpesh me motorë njëzetvjeçarë) të parkuar pranë shtëpive të papërfunduara. Kamionë të ngarkuar me shalqinj ecin ngadalë. Në ngjitje, lopët që kullosin zënë asfaltin me indiferencë.
plotësisht.
Pranë hoteleve luksoze, ka shtëpi të vjetra, të papërfunduara, mbeturina, rrënim, makina të grumbulluara dhe një mungesë të plotë rregulloresh. Shërbime të dyshimta, shpesh menaxhim i paligjshëm – punonjës të paligjshëm parkimi, pak terminale POS, edhe më pak fatura – që duken nën sipërfaqen e normalitetit.
Trafikimi është gjithashtu i dukshëm nga shumë lidhje këtu me Italinë e klaneve, kryesisht ‘Ndrangheta’-s. Në pjesën më të re, qendra është një sërë baresh, restorantesh dhe tezgash me ushqim rruge që punojnë gjithë natën: është e habitshme që në katin përdhes nuk sheh kurrë dyer shtëpie, vetëm bare dhe dyqane. Një shenjë se gjithçka është ndërtuar vitet e fundit vetëm për turizëm.
Ksamili, perla e Rivierës Shqiptare, surprizon me ujëra të ngjashme me Karaibet në nuanca të blusë dhe të gjelbër që duken si një kartolinë. Por shërbimet mbeten të ngjashme me Jugun e Thellë të Italisë: rërë e hedhur mbi tokë për të krijuar plazhe të rreme elegante, pa asnjë organizim.
Po çmimet? Jo pikërisht në nivelin më të ulët: shumë larg klisheve të Shqipërisë me kosto të ulët. Më të ngjashme me ato të Italisë së vitit 2022 para inflacionit, përpara krizës energjitike dhe luftës në Ukrainë.
Midis Detit dhe Kufirit
Nga Saranda në veri, me varkë përgjatë bregdetit, zbuloni plazhe të vogla e të izoluara si Krorezi, me taverna dhe çadra që nxjerrin muzikë dhe alkool, ose Gremina, një mur i bardhë guri që zhytet në një det të pastër si qelqi. Në jug, nëse vazhdoni drejt Greqisë, rruga bëhet një sqep asfalti, duke vizatuar male, që papritmas zbresin dhe ngrihen.
Pas një kthese, pamja humbet: male të shkreta, liqene, shkurre mesdhetare. Gjithmonë aty, Korfuzi shfaqet si sfond, dinak dhe i palëvizshëm. Herë pas here, shfaqen periferi të vogla rurale, shtëpi të shpërndara, të pabanuara kurrë vërtet.
Përgjatë rrugës, burra, gra, mushka dhe fermerë; furgonë Mercedes të ngarkuar me trupa të mbushur si sardele ecin me vështirësi në kodër. Toka flet për bujqësi qartazi mbijetese, fusha të pjekura nga dielli dhe një ekonomi që nuk ka asgjë për të treguar, por thjesht kalon me vështirësi.
Në kufirin me Greqinë, udhëtimi ndalet përsëri. Kontrolle të dyfishta, radhë të pafundme makinash me motorët ndezur, kamioneta kërcënuese të Frontex, kontrolle të rastësishme në bagazh. Orë pritjeje që na kujtojnë ne “gjeneratën Shengen” se sa përpjekje duhet për të hequr dorë nga liria jonë e lëvizjes. Dhe sa e rëndësishme është ta mbrojmë atë, gjithmonë, pa e marrë kurrë si të mirëqenë.
Një mit që duhet shpërbërë
Shkurt, Shqipëria është, në fund të fundit, një mit që duhet shpërbërë. E bukur, po, por jo absolutisht mahnitëse. Nuk ka asgjë vërtet unike që justifikon një udhëtim këtu.
Deti, plazhet dhe peizazhet janë evokuese, por jo më shumë se bregdeti i Kalabrisë – me më pak shërbime dhe sigurisht më pak cilësi. Gjithçka duket e mbërthyer në Italinë e viteve 1990: zhvillim i improvizuar dhe i paarsyeshëm (Planet Master në Shqipëri nuk janë pikërisht një përparësi), një industri turizmi që lulëzon nga entuziazmi dhe ndërtimet e paligjshme, një bukuri e papërpunuar që nuk është e mjaftueshme për të bërë kërcimin.
Kjo tokë është e gjitha këtu: dete të përsosura dhe përbindësha ekologjikë betoni të papërfunduar vetëm pak hapa larg plazhit, një vend i pezulluar midis së vjetrës dhe së resë, improvizimit dhe modernitetit, nostalgjisë dhe një garë për të ardhmen.
I ndyrë dhe prekës, kaotik dhe magjepsës, i papërfunduar por i gjallë. Jugu i Italisë që dëshiron të bëhet Veri me çdo kusht. Por edhe nëse kokën e ka në Evropë, bytha mbetet gjithmonë në Tunizi.Kapitali.al