Në vitin 1975, një inxhinier i ri në kompaninë që prodhonte filmat Kodak realizoi fotografinë e parë me një kamerë digjitale portative. Fotografia nuk do të ishte më kurrë e njëjtë.
Kur Steve Sasson filloi punë në Eastman Kodak, prodhuesin amerikan të filmave fotografikë, kompania ishte një simbol i gjallë i zgjuarsisë industriale amerikane. E themeluar nga George Eastman në vitet 1870, ajo u bë sinonim i fotografisë me film falë markës Kodak. Njerëzit blinin filma Kodak dhe i vendosnin në kamera me të njëjtën markë. Filmët përpunoheshin me kimikate Kodak dhe fotografitë shfletoheshin në letër fotografike Kodak.
Kompania kishte krijuar madje edhe një slogan të goditur në fund të shekullit XIX për këtë proces të plotë:
“Ti shtyp butonin, ne bëjmë pjesën tjetër.”
Por kur Sasson, vetëm 23 vjeç, iu bashkua Kodakit në vitin 1973, ai ndihej disi i huaj. Ai nuk ishte kimist kërkimor për zhvillimin e filmave të rinj, as inxhinier mekanik për projektimin e kamerave. Ai ishte inxhinier elektrik – dhe diçka në të gjithë procesin fotografik nuk i dukej e drejtë.
“Kur hyje për herë të parë në Kodak, duhej të merrje mësime fotografie,” thotë Sasson, tani 75 vjeç, gjatë një bisede video me BBC nga zyra e tij në SHBA. “Duhej të zhvilloje filma, të dilje të bëje fotografi, të studioje filmin. Sinqerisht, mua më bezdiste shumë. Bën një foto dhe pastaj duhet të presësh gjatë, të merresh me kimikate.”
“Unë jam rritur me Star Trek dhe të gjitha idetë e mira vijnë prej andej. Prandaj thashë: po sikur ta bëjmë gjithçka elektronikisht? Po sikur ta ruajmë dhe ta kapim imazhin elektronikisht, pa pasur nevojë për film fare?”
Blloqet ndërtuese të një kamere pa film tashmë ekzistonin, edhe pse askush nuk ishte përpjekur të shpikte një të tillë. Prej dekadash, shkencëtarët e dinin se disa metale, kur goditeshin nga drita me gjatësi vale të caktuara, gjeneronin rryma të dobëta elektrike. Matësit e parë të ekspozimit funksiononin mbi këtë parim. Edhe NASA përdorte sensorë primitivë dixhitalë në satelitët Landsat, ndërsa astronomët shndërronin dritën e teleskopëve në imazhe përmes kompjuterëve të mëdhenj dhe tepër të shtrenjtë.
Në vitin 1969, studiuesit e Bell Labs krijuan një qark të ri të integruar: CCD (Charge-Coupled Device). Ngarkesat elektrike mund të ruheshin dhe të transferoheshin midis gjysmëpërçuesve. Edhe pse potenciali për imazhe ishte i qartë, askush nuk e kishte shndërruar ende këtë ide në praktikë.
Në vitin 1974, kompania Fairchild Semiconductors prodhoi CCD-në e parë komerciale, me rezolucion 100 × 100 pikselë. Ishte një hap i vogël teknik, por revolucionar.
Sasson e pa menjëherë potencialin. Ai besonte se teknologjia për një kamerë pa film tashmë ekzistonte – duhej vetëm të kombinohej siç duhet. Me pjesë të “huazuara” nga laboratorët e Kodakit, një lente nga një kamerë filmike e përdorur, një konvertues analog-në-dixhital nga një voltmetër i lirë dhe një kasetë audio për ruajtjen e të dhënave, ai ndërtoi kamerën e parë dixhitale.
Ajo peshonte rreth 3.6 kg, dukej si një tostierë e madhe dhe kërkonte 23 sekonda për të ruajtur një imazh që kaptej në vetëm 1/20 e sekondës. Por funksiononte.
Fotografia e parë u bë në dhjetor 1975: një imazh i paqartë, i shtrembëruar, por i dallueshëm i një gruaje. Ishte fotografia e parë e realizuar ndonjëherë me një kamerë dixhitale portative.
“E dinim se kishte 1 000 arsye pse mund të mos shihnim asgjë,” thotë Sasson. “Por pamë diçka. Dhe kjo ishte fantastike.”
Menaxherët e Kodakit mbetën të habitur, por edhe skeptikë. Pyetjet e tyre nuk ishin “si funksionon?”, por “pse do ta donte dikush këtë?”. Fotografia pa film dukej e panevojshme në një botë të ndërtuar mbi filmin, letrën dhe kimikatet.
Sasson parashikoi se do të duheshin 15–20 vjet që teknologjia të bëhej e përdorshme për konsumatorët. Kamera e parë dixhitale e Kodakit doli në treg në vitin 1995 – 18 vjet më vonë.
Sot, kamera e tij origjinale ruhet në Muzeun George Eastman, ndërsa teknologjia që ai ndihmoi të lindte gjendet në çdo telefon inteligjent.
“Një ditë, në Yellowstone, pashë njerëz me kamera filmike, video dhe dixhitale,” kujton Sasson. “Dhe i thashë gruas sime: ‘Po ndodh.’ Dhe e dija që ajo ide, e lindur shumë vite më parë në një laborator, kishte ardhur më në fund në jetën reale.”