Ndërsa viti 2024 pothuajse me siguri do të jetë viti më i nxehtë i regjistruar, meteorologët tashmë po parashikojnë se viti 2025 mund të jetë në të vërtetë pak më i ftohtë.
Temperaturat globale për 2023 dhe 2024 ishin në nivele rekord pjesërisht për shkak të fenomenit meteorologjik të El Niño. Sidoqoftë, modeli i klimës natyrore u qetësua në fillim të këtij viti – që do të thotë se temperaturat janë vendosur të ulen pak në vitin 2025, sipas Zyrës Met.
Megjithatë, efektet e ndryshimit të klimës do të ndihen ende fort, me vitin e ardhshëm që do të jetë ende ndër tre më të ngrohtët e regjistruar – pak pas 2024 dhe 2023.
Në fakt, temperatura mesatare globale për vitin 2025 parashikohet të jetë midis 1.29C dhe 1.53C, me një vlerësim qendror prej 1.41C mbi mesataren për periudhën para-industriale (1850-1900).
Kjo do ta bënte vitin 2024 vitin e 12-të radhazi që temperaturat do të kenë arritur të paktën 1C mbi nivelet para-industriale. Barriera 1.5C që u thye për herë të parë këtë vit shihet si një moment i rëndësishëm simbolik: një pikë kyçe përtej së cilës moti ekstrem, përmbytjet, ngritja e nivelit të detit dhe pasoja të tjera negative janë më të mundshme. Marrëveshja e Parisit e vitit 2015 synonte të kufizonte ngrohjen globale nën 1.5 gradë Celsius.
Dr Nick Dunstone i Met Office tha: “Një vit më parë parashikimi ynë për vitin 2024 theksoi mundësinë e parë për të tejkaluar 1.5C. Edhe pse kjo duket se ka ndodhur, është e rëndësishme të pranohet se një tejkalim i përkohshëm i 1.5C nuk do të thotë shkelje e Marrëveshjes së Parisit. Por viti i parë mbi 1.5C është sigurisht një moment historik i kthjellët në historinë e klimës.
Por ndërsa viti i ardhshëm do të jetë më i freskët, arsyeja nuk ka të bëjë me rënien e ndryshimeve klimatike, por më tepër me ciklet e oqeanit në Paqësor.
Pse viti 2025 mund të jetë më i freskët se ky vit?
Temperaturat globale për 2024 dhe 2023 janë ngritur paksa nga një proces i ndryshimit natyror të klimës i njohur si El Niño, ku ngrohtësia nga Paqësori tropikal ngroh atmosferën globale.
Temperaturat e sipërfaqes së detit kanë qenë gjithashtu më të ngrohta se mesatarja në pjesën më të madhe të oqeaneve të botës.
Profesori i Met Office Adam Scaife tha: “Është interesante që temperaturat e parashikuara të ngrohta globale të vitit 2025 ndodhin pavarësisht se Paqësori tropikal kalon në një fazë La Niña, e cila sjell kushte pak më të ftohta.
“Vitet, si viti 2025, të cilët nuk dominohen nga ndikimi i ngrohjes së El Niños, duhet të jenë më të freskët. 2016 ishte një vit El Niño dhe në atë kohë ishte viti më i ngrohtë i regjistruar për temperaturën globale. Megjithatë, në krahasim me parashikimin tonë për vitin 2025, 2016-ta tani duket qartësisht e lezetshme.”
Çfarë është El Niño?
El Niño është një ngjarje ku temperaturat në Paqësor janë më të ngrohta se normalja – deklarohet kur temperaturat rriten 0.5C mbi mesataren afatgjatë.
El Niño dhe La Niña, fazat e ngrohta dhe të ftohta të një modeli klimatik të përsëritur në të gjithë Paqësorin tropikal, ndikojnë në kushtet e motit dhe oqeanit në mbarë botën, dhe në përgjithësi kanë efekte të kundërta në klimën e botës.
Ngjarjet e El Niño mund të kenë efekte negative në motin në MB – me vitet e El Niño të lidhura me rrezikun e dimrave më të ftohtë në Britani.
Efektet e El Niños shpesh arrijnë kulmin gjatë dhjetorit; emri i tij “djaloshi” mendohet të ketë origjinën si “El Niño de Navidad” shekuj më parë, kur peshkatarët peruan e quajtën fenomenin e motit sipas Krishtit të porsalindur.’
Temperaturat në mbarë botën rriten me rreth 0.2C gjatë El Niño dhe bien rreth 0.2C gjatë La Niña.
Prof Scaife përfundoi: “Ngjarja El Niño 2023/24 ka dhënë përkohësisht një nxitje të temperaturës globale, duke i shtuar një kulm rritjes së temperaturave të nxitura nga vitet e rritjes së emetimeve të gazeve serrë.
“Megjithatë, studiuesit e klimës po shikojnë gjithashtu në mënyrë aktive faktorë të tjerë përgjegjës për nxitjen e rritjes shtesë të temperaturave.”