Konstantinos Bogdanos për Brussel Signal
Baza e të dhënave të Bashkimit për Biokarburantet (UDB), e cila hyri në fuqi më 21 nëntor, është pjesë e paketës së Energjisë së Pastër për të gjithë evropianët e Direktivës së Energjisë së Rinovueshme (RED). Por, ndërsa koncepti është i shëndoshë, UDB-ja nuk është vërtet gati dhe ka një perspektivë shumë reale që do të dëmtojë tregtinë.
Qëllimi i përgjithshëm është përmirësimi i gjurmueshmërisë së gazit dhe karburanteve të lëngëta në sektorin e transportit, duke synuar shmangien e numërimit të dyfishtë dhe zbutjen e rreziqeve të parregullsive ose mashtrimeve. Megjithatë, 16 shtete anëtare dhe vende të treta, si SHBA, kanë shprehur shqetësime serioze.
Sektorët e karburanteve të lëngëta dhe të gazit janë në thelb kompleks dhe tashmë shumë të rregulluar. Procesi përfshin faza të shumta, nga prodhuesit dhe rafinerët te tubacionet, tregtarët dhe organet verifikuese në nivel lokal dhe kombëtar. Ngurrimi i komisionit për t’u angazhuar në mënyrë adekuate me palët e interesuara të industrisë e ka përkeqësuar situatën, duke çuar në disa çështje të pazgjidhura.
Në mes të tetorit, Drejtoria e Përgjithshme e BE-së për Energji (DGE) mori një letër nga 16 shtete anëtare në lidhje me gatishmërinë e UDB-së dhe strategjinë e saj të zhvillimit për biokarburantet dhe biogazin. Letra paralajmëronte për shtrembërimet e mundshme të tregut dhe sfidat operacionale që do të ndikojnë në objektivat e BE-së për energjinë e rinovueshme.
Letra drejtuar DGE u nënshkrua nga përfaqësues nga Austria, Belgjika, Kroacia, Republika Çeke, Estonia, Franca, Finlanda, Gjermania, Italia, Lituania, Letonia, Holanda, Portugalia, Rumania, Sllovenia dhe Spanja.
Megjithëse shtetet anëtare mbështesin arsyetimin e UDB-së, ata besojnë se çështjet kryesore duhet të zgjidhen përpara se të bëhet i detyrueshëm.
Si fillim, ekzistojnë shqetësime ligjore dhe procedurale në lidhje me kërkesat e gjurmueshmërisë për lëndën e parë të biokarburanteve dhe biogazit, të cilat mund të mbingarkojnë sistemin dhe të çojnë në konflikte ligjore.
Pastaj është trajtimi i gjerë i të dhënave, i cili me siguri do të dëmtojë konkurrencën e kompanive më të vogla, veçanërisht në tregjet globale si biogazi.
Probleme pritet të shkaktojë edhe mungesa e lidhjes dhe integrimit të bazave të të dhënave kombëtare me dhe me UDB-në. Jo vetëm që legjislacionet kombëtare duhet të rihartohen dhe praktikat ekzistuese të rishikohen, por numërimi i dyfishtë është i sigurt se do të ndodhë, duke minuar DAR-in në tërësi.
Detaje të tilla mund të duken si teknike, por nuk janë. Përkundrazi, ata janë thelbi i problemit. Për të zgjidhur një çështje, BE-ja po i drejtohet sërish taktikave shteruese burokratike, duke ia bërë të vështirë jetën çdo pale të prekur.
Për të trajtuar sfidat, 16 shtetet anëtare rekomandojnë një qasje me faza për zbatimin e UDB-së. Kjo do të përfshinte lëshimin e një versioni fillestar që regjistron vetëm dërgesat përfundimtare të biokarburanteve, ngritjen e një grupi pune ekspertësh për të adresuar lidhjet e bazës së të dhënave dhe zbatimin e periudhave kalimtare si për biokarburantet ashtu edhe për biogazin.
Por problemet nuk janë të kufizuara brenda BE-së. Komisioni ka kërkuar të përjashtojë vendet e treta nga aksesi në rrjetin evropian, duke krijuar një barrierë tregtare jo-tarifore. Për shembull, ndërkohë që po punohet për të lidhur Ukrainën, nuk është bërë asnjë përparim me Mbretërinë e Bashkuar, ku çështjet burokratike pas Brexit pengojnë edhe organizimin e takimeve zyrtare.
Probleme ndodhin edhe në lidhje me SHBA-në. Ambasadori i SHBA-së në BE së fundi i shkroi Komisionerit Evropian për Energji, Kadri Simpson, ku kërkoi dialog kuptimplotë për këtë çështje, por ende nuk është arritur asnjë rezolutë.
Amerika e Veriut ka një sistem rrjeti të balancimit të masës shumë të rregulluar dhe efikas, të cilin zyrtarët e BE-së duket se e keqkuptojnë. Është e paqartë nëse veprimet e komisionit janë proteksioniste në thelb. Ajo që është e sigurt është se administrata e re amerikane ka të ngjarë të jetë jashtëzakonisht e ashpër në çështjet tregtare, kështu që fillimi i një lufte tregtare me SHBA-në mund të jetë një gjë e pamatur për t’u bërë.
Çështjet duhet të adresohen menjëherë për një arsye tjetër. Ndërsa UDB-ja aktualisht zbatohet për biokarburantet, më vonë do të shtrihet në hidrogjen dhe lëndë djegëse të tjera të rinovueshme, kështu që rrëmuja e përgjithshme do të ndikojë në sektorë të tillë si LNG në të ardhmen.
Institucioni i Brukselit duhet të vendosë nëse misioni i tij është të na lehtësojë jetën dhe të përmirësojë lirinë tonë ekonomike, apo nëse arsyeja e ekzistencës së tij është të vazhdojë të prodhojë rregulla dhe rregullore të hutuara që nxisin zhgënjimin, në mënyrë që ta mbajë veten të zënë dhe të justifikojë koston e tij.