Trupa që dekompozohen në rrugë. Makina civile më shenja plumbash, të ngecura në rrugë. Gjysma e fytyrës së Leninit mungon nga statuja në shesh. Rrugët të mbushura me mbetje nga shpërthimet. Banorët vendas të mbledhur nëpër strehimore.
Era e vdekjes, në ndërtesat e braktisura.
Është një skenë shumë e njohur për Ukrainën, por deri më tani e huaj për Rusinë. Por qyteti kufitar Sudzha u sulmua nga Ukraina njëmbëdhjetë ditë më parë dhe Presidenti Zelensky tha të enjten se është nën kontrollin e tyre. Kur presidenti rus Vladimir Putin filloi luftën e tij tdy vjet më parë, Rusia nuk priste që lufta t’i shkonte në shtëpi.
Ekipi i CNN kaloi në Rusi i shoqëruar nga ushtria ukrainase, duke kaluar postën kufitare të copëtuar nga sulmi i parë i Ukrainës. Me horizontin përpara të dëmtuar herë pas here nga tymi i zi nga shpërthimet, vetë rruga ishte jashtëzakonisht e qetë. Në të dyja anët, fusha të qeta të mbrojtura dikur nga një superfuqi e Luftës së Ftohtë që nuk kishte parë një pushtim që nga nazistët.
Gjatë kthimi në Sudzha pamë një kryq të madh të krishterë ortodoks, mbi të cilin shkruhej “Zoti na mbron dhe na ruan”. Oborre më larg ndodheshin rrënojat e dy tankeve dhe blindave të tjera nga luftimet intensive ditë më parë.
Rrugët e qytetit ishin kryesisht të zbrazëta, por jehonin nga armët që shpërthenin rreth tyre. Zjarri i armëve të vogla dhe artileria në dalje e thyen heshtjen, por në distancë.
Eskorta jonë ukrainase tha se dronët sulmues rusë që kishin ndaluar përparimin e Ukrainës në vijat e frontit në muajt e fundit ishin thjesht shumë të zënë në betejat e vijës së parë për të ngacmuar forcat e Kievit në kufi dhe në Sudzha. Mungesa e tyre e dukshme dhe ajo e fuqisë ajrore ruse, tregonte një përmirësim të mundshëm në aftësitë e Ukrainës për këtë sulm të befasishëm. Kudondodhja e automjeteve të blinduara të furnizuara nga Perëndimi në rrugët drejt Rusisë tregoi se Ukraina po përdorte burime që prej kohësh pretendonte se i mungonin në këtë luftë.
Sudzha nuk ishte plotësisht e shkretë. Në një ndërtesë të madhe, jashtë hyrjes së një bodrumi, në një tabelë të madhe ishte shkruar me shkrim dore : “Këtu janë njerëz paqësorë, pa ushtri”. Inna, 68 vjeç, u ul jashtë. Kishte 60 civilë të tjerë poshtë, tha ajo.
“Ata sollën shumë kuti, ushqimin e tyre,” tha ajo për forcat ukrainase.
Në bodrum ishte një skenë që e kemi parë në dhjetëra qytete të Ukrainës gjatë dy viteve të fundit, dhe ende po aq trishtuese në Rusi.
Në hyrje të strehës ishte Stanislav, i cili preku mjekrën gri kur u pyet si ishte jeta. “Shiko, kjo nuk është jetë. Është mbijetesë. Nuk është jetë.”
Në errësirën nëntokësore ishin të sëmurët, të izoluar dhe të hutuar. Një grua e moshuar, ende me paruke dhe fustan veror të kuq të ndezur, u lëkund paksa ndërsa thoshte: “Dhe tani nuk e di si do të përfundojë. Të paktën një armëpushim që të jetojmë të qetë. Ne nuk kemi nevojë për asgjë. Por unë jam me paterica, nuk mund të eci. Është shumë e vështirë.” Mizat gumëzhinin rreth fytyrës së saj, në errësirë të lagësht.
Në dhomën tjetër, drita vezullonte mbi një familje prej gjashtë anëtarësh. Burri tha: “Ka një javë. Asnjë lajm. Ne nuk e dimë se çfarë po ndodh rreth nesh.” Djali i tij u ul i heshtur pranë tij, me fytyrën e bardhë të ngrirë.
Në fund të korridorit, duke folur me një nga shoqëruesit tanë ukrainas ishte Yefimov, i cili tha se ishte rreth të 90-tave. Vajza, mbesa dhe nipërit e tij janë të martuar me burra ukrainas dhe jetojnë në Ukrainë, por ai nuk mund t’i kontaktojë.
“Në Ukrainë,” tha ai, kur u pyet se ku donte të ikte. “Ju jeni i pari që e përmendni. Njerëzit folën për këtë, por ju jeni i pari që vini.” Ideja e evakuimit do të ishte e vështirë për shumë njerëz këtu në kohë paqeje.
Në rrugë jashtë është Nina, 74 vjeç, duke kërkuar mjekim. Dyqanet janë shkatërruar dhe farmacitë janë mbyllur. Ajo këmbëngul se nuk dëshiron të largohet, me të njëjtën mbrojtje pasionante të së drejtës së saj për të jetuar atje ku ka gjithmonë aq shumë gra ukrainase të moshës së saj, në qytete që kanë plagë të ngjashme.
“Nëse do të doja, do ta bëja. Pse të largohem nga ku kam jetuar 50 vjet? Vajza dhe nëna ime janë në varreza dhe djali im lindi (këtu), nipërit e mbesat e mia… Unë jetoj në tokën time. nuk e di ku jetoj. Nuk e di e kujt është kjo tokë, nuk kuptoj asgjë.”
Është e paqartë se si dhe ku përfundon ky sulm i shpejtë, i suksesshëm dhe i befasishëm, apo kur mbërrijnë forcat ruse. Megjithatë, ata do të jenë shumë vonë për të ndryshuar një tjetër goditje në krenarinë e Rusisë që kur filloi një pushtim që ishte parashikuar të merrte vetëm disa ditë në shkurt 2022./CNN