Kompania Eve Air Mobility, pjesë e gjigantit brazilian të aviacionit Embraer, ka kryer me sukses fluturimin e parë të avionit elektrik me ngritje dhe ulje vertikale (eVTOL) në përmasa reale.
Kjo ndodhi më 19 dhjetor në qendrën e testimeve të Embraer në Gavião Peixoto, në shtetin São Paulo, duke shënuar një moment historik në zhvillimin e transportit ajror të avancuar.
Prototipi pa pilot realizoi një ngritje të kontrolluar, duke testuar sistemet kryesore të avionit si komandat “fly-by-wire” dhe rotorët elektrikë ngritës. Fluturimi shënon kalimin nga testimet tokësore në një fushatë të plotë provash ajrore, e cila do të zgjasë deri në vitin 2026.
Kjo do të përfshijë edhe fluturimet e tranzicionit nga ngritja vertikale në lëvizjen me krahë, një hap kritik për verifikimin e konfigurimit të përgjithshëm të avionit.
Fluturimi i parë i Eve, momenti i shumëpritur
Eve kishte deklaruar më herët se shpresonte për një fluturim të parë para fundit të vitit ose në fillim të vitit 2026. Me vetëm 13 ditë të mbetura nga viti 2025, kompania e arriti këtë objektiv, duke u vendosur në një pozicion të fortë për të vazhduar progresin vitin e ardhshëm.
“Sot, Eve fluturoi,” tha Johann Bordais, drejtori ekzekutiv i Eve Air Mobility. “Ky është një moment historik për punonjësit tanë, klientët, investitorët dhe gjithë ekosistemin. Ky fluturim vërteton planin tonë, i cili është zbatuar me saktësi për të ofruar zgjidhjen më të mirë për tregun. Ne arritëm të mbledhim të dhëna me besueshmëri të lartë që do të na lejojnë të ecim përpara me siguri dhe besim drejt certifikimit.”
Sipas Eve, fluturimi i lejoi inxhinierët të testonin ligjet e kontrollit të avionit, të vlerësonin integrimin e tetë rotorëve elektrikë ngritës dhe të analizonin parametrat kryesorë të performancës si menaxhimi i energjisë, reagimi dinamik dhe karakteristikat e zhurmës.
“Prototipi u soll ashtu siç parashikonin modelet tona,” tha Luiz Valentini, drejtori i teknologjisë në Eve. “Me këto të dhëna, ne do të zgjerojmë kapacitetin dhe do të avancojmë drejt tranzicionit në fluturim me krahë në mënyrë të disiplinuar, duke kryer qindra fluturime gjatë vitit 2026 dhe duke ndërtuar njohuritë e nevojshme për certifikimin e tipit.”
Eve do të ndërtojë 6 prototipe
Eve planifikon të prodhojë gjashtë prototipe për të mbështetur fushatën e plotë të testimeve. Kompania po punon me autoritetin e aviacionit civil të Brazilit (ANAC) si rregullatori kryesor i certifikimit, ndërsa është në kontakt edhe me autoritetet ndërkombëtare si Administrata Federale e Aviacionit në SHBA dhe Agjencia e Sigurisë së Aviacionit të BE-së.
Objektivi i kompanisë është të arrijë certifikimin e tipit, dorëzimet e para për klientët dhe hyrjen në shërbim në vitin 2027, duke u renditur mes një grupi në rritje zhvilluesish eVTOL që synojnë të kalojnë nga demonstruesit në programe avionësh të certifikueshëm.
Nga perspektiva e produktit, Eve thotë se fluturimi fillestar konfirmon fokusin e saj tek thjeshtësia operacionale dhe besueshmëria, pika kyçe për operatorët që planifikojnë misione urbane dhe rajonale me përdorim të lartë.
“Ky fluturim i jep produktit dritën jeshile për të avancuar në atë që ka rëndësi për operatorët: besueshmëria, efikasiteti dhe thjeshtësia,” tha Jorge Bittencourt, drejtori i produktit në Eve.
Eve vazhdon të mbështetet fuqishëm në përvojën pesëdekadëshe të Embraer në certifikimin e avionëve, prodhimin dhe mbështetjen globale pas shitjes. Kjo mbështetje industriale mbetet një shtyllë qendrore e programit, ndërsa kompania kërkon të diferencohet në një treg gjithnjë e më të mbushur me projekte të mobilitetit ajror të avancuar, ku shumë koncepte ende nuk kanë arritur fluturimin në shkallë të plotë.
Me prototipin e parë tashmë në ajër, sfida e radhës për Eve do të jetë ruajtja e ritmit përmes një fushate intensive testimesh në vitin 2026, duke mbajtur në shina ambiciet për certifikimin në 2027, në një mjedis rregullator që mbetet i kujdesshëm por gjithnjë e më i angazhuar me teknologjinë eVTOL