Shtetet e Bashkuara kanë bërë përparim drejt sigurimit të një marrëveshjeje paqeje mes Ukrainës dhe Rusisë, por ende ka rrugë për të bërë, deklaroi të premten Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio.
“Besoj se kemi bërë përparim, por kemi ende shumë për të përshkuar. Natyrisht, çështjet më të vështira janë gjithmonë ato të fundit,” tha Rubio gjatë një konference për shtyp në Departamentin e Shtetit, duke theksuar se marrëveshja përfundimtare duhet të vijë nga të dyja palët.
Ai shtoi se afati kohor mbetet i paqartë: “Ndoshta ndodh këtë javë, ndoshta muajin tjetër, ndoshta nuk është gati për disa muaj”, duke pranuar gjithashtu se një marrëveshje “mund edhe të mos jetë e mundur”.
Deklaratat e Rubios kanë një ton më të kujdesshëm sesa ato të Presidentit Donald Trump, i cili të martën e cilësoi një marrëveshje paqeje si “më afër se kurrë”, pas bisedimeve mes SHBA-së dhe zyrtarëve ukrainas në Berlin më herët gjatë javës.
Zyrtarët rusë pritet të vazhdojnë diskutimet për draftin më të fundit të marrëveshjes së paqes këtë fundjavë në Miami, me të dërguarin për paqe Steve Witkoff dhe dhëndrin e Trump, Jared Kushner. Edhe pse të gjitha palët kanë sinjalizuar se bisedimet kanë shënuar përparim, mbeten çështje të pazgjidhura, përfshirë fatin e rajonit të Donbasit dhe garancitë e sigurisë për Ukrainën, teksa lufta po i afrohet vitit të katërt.
Rubio theksoi gjithashtu se SHBA-ja ende po përpiqet të kuptojë se për çfarë janë të gatshme të bëjnë kompromis Rusia dhe Ukraina, duke nënvizuar se negociatat varen edhe nga momenti kur të dyja palët mund të ulen së bashku.
Sa i përket Donbasit, një rajon strategjik për ushtrinë ukrainase dhe vijë e parë e frontit, Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy ka deklaruar se do të pranonte krijimin e një “zone të lirë ekonomike” jo të kontrolluar nga Rusia në 15 për qind të territorit që aktualisht është nën kontrollin e Ukrainës.
Megjithatë, Kremlini ka sinjalizuar se e sheh Donbasin si pjesë të plotë të Rusisë. Presidenti rus Vladimir Putin ka deklaruar se ushtria do të marrë pjesën e mbetur të rajonit “me forcë”, nëse do të jetë e nevojshme.
Rusia ka refuzuar gjithashtu mundësinë e pranisë së trupave ushtarake perëndimore në Ukrainë, pavarësisht se SHBA-ja i ka ofruar Kievit garanci sigurie të ngjashme me “Nenin 5” të NATO-s, ndaj të cilave Zelenskyy ka treguar hapje.
Për Zelenskyyn, garancitë perëndimore të sigurisë janë pjesa më e rëndësishme e marrëveshjes, të domosdoshme për të parandaluar agresionin e mëtejshëm rus. Nga ana tjetër, zyrtarët rusë kanë theksuar se çdo garanci e ngjashme me NATO-n nuk është në tryezë.
Putin mbajti një ton luftarak të premten, përpara bisedimeve të Miami-t, gjatë një konference për shtyp që zgjati katër orë e gjysmë. Ai u mburr me avancimin ushtarak rus në Ukrainë dhe hodhi poshtë idenë e nisjes së konflikteve të reja në Europë, por vetëm nëse vendet “respektojnë Rusinë”.
“Nuk do të ketë asnjë operacion nëse na trajtoni me respekt dhe nëse respektoni interesat tona, ashtu siç kemi tentuar gjithmonë të respektojmë tuajat,” tha Putin.
Lideri rus nuk ofroi asnjë kompromis të ri dhe përsëriti se “shkaqet rrënjësore” të luftës duhet të adresohen, në përputhje me deklaratat e tij të mëparshme.