Rendi ekonomik global i pasluftës, me Shtetet e Bashkuara në qendër, ka krijuar më shumë prosperitet se çdo periudhë tjetër në historinë njerëzore. Megjithatë, teksa Donald Trump i drejtohet atij rendi ekonomik, aleatët demokratikë të Amerikës përballen me një zgjedhje. Ne mund të pranojmë koston e re të të bërit biznes me SHBA. Ne mund të ndjekim SHBA-në në rrugën e shkatërrimit ekonomik të siguruar reciprokisht me një luftë tregtare gjithnjë në rritje. Ose mund të gjejmë rrugë të reja për të mbajtur gjallë tregtinë e lirë.
Propozimi im? Unë besoj se ne kemi nevojë për një platformë të re për bashkëpunimin ekonomik midis shtatë demokracive kryesore të botës. Quajeni atë “Demokracia 7”, ose “D7”. BE, MB, Kanadaja, Australia, Zelanda e Re, Japonia dhe Koreja e Jugut përfaqësojnë afërsisht 25% të PBB-së globale dhe përbëjnë rreth 35% të vëllimit të tregtisë globale. Së bashku, këto demokraci mund të ndihmojnë në mbrojtjen e njëra-tjetrës nga kërcënimet e nacionalizmit ekonomik dhe detyrimit – duke mbrojtur gjithashtu demokracinë, sundimin e ligjit dhe ekonominë e tregut.
Blloqet e ndërtimit për këtë janë tashmë në vend. D7 do të bazohej në një rrjet ekzistues të marrëveshjeve tregtare dypalëshe dhe rajonale dhe mund të shërbente si një nxitje për nënshkrimin e marrëveshjeve të reja. Tashmë, Marrëveshja Gjithëpërfshirëse dhe Progresive për Partneritetin Trans-Paqësor, e njohur ndryshe si CPTPP, përfshin Kanadanë, Japoninë, Australinë, Zelandën e Re dhe Britaninë e Madhe. BE-ja mban marrëveshje gjithëpërfshirëse me Japoninë, Korenë e Jugut dhe Kanadanë. Një marrëveshje e pazgjidhur midis BE-së dhe Australisë mund të rikthehet në rrugën e duhur dhe kancelarja e Mbretërisë së Bashkuar, Rachel Reeves, theksoi së fundmi një përmirësim në marrëdhëniet tregtare MB-BE si “imperativ”.
Guri themeltar i një aleance ekonomike të D7 do të ishte ekuivalenti ekonomik i parimit themelor të NATO-s, neni 5, i cili thotë se një sulm ndaj njërit është një sulm ndaj të gjithëve. Kur fuqitë ekonomike kërcënojnë zinxhirët kritikë të furnizimit, përfshihen në shantazhe ekonomike ose përdorin aksesin në tregjet e tyre si levë, ata po llogarisin në izolimin e vendeve të cenueshme. Pasi Kanadaja respektoi traktatin e saj të ekstradimit me SHBA-në dhe ndaloi një ekzekutiv të Huawei, për shembull, eksportet kanadeze të mishit të derrit dhe canola u ndaluan nga Kina. Tregtia e Australisë me fqinjin e saj në Paqësor u ngri pasi Canberra sugjeroi një hetim mbi origjinën e pandemisë Covid dhe kompanitë koreano-jugore kanë paguar çmimin për vendimet e marra në Seul që nuk i pëlqeu Pekinit.
Neni 5 i D7 do të siguronte që shtrëngimi kundër një anëtari të D7 të shkaktonte një përgjigje të menjëhershme proporcionale nga të gjithë. Kjo do të ndryshonte rrënjësisht llogaritjen e atyre që përdorin fuqinë e tyre ekonomike si armë. Mandati i D7 mund të shtrihet edhe përtej masave mbrojtëse. Mund të krijojë korniza të reja për zinxhirë të sigurt furnizimi në sektorë kritikë si gjysmëpërçuesit, mineralet e rralla të tokës, furnizimet mjekësore dhe teknologjitë e gjelbra. Kur një anëtar përballet me mungesa, të tjerët mund të ofrojnë akses me përparësi. Investimi i përbashkët në prodhim mund të sigurojë qëndrueshmëri ndaj ndërprerjeve të ardhshme të llojit që pamë gjatë pandemisë dhe pas pushtimit të paligjshëm të Ukrainës nga Rusia.
Së bashku, anëtarët e D7 mund të ndërtojnë një zonë tregtare koherente dhe të efektshme: uljen e tarifave, heqjen e pengesave burokratike dhe vendosjen e standardeve të reja bazuar në vlerat e përbashkëta. Të bësh këtë do të rriste fuqinë tonë kolektive negociuese kur kemi të bëjmë me SHBA-në dhe Kinën. Kur vendosen standarde kolektive për teknologjitë në zhvillim si AI, për shembull, pesha ekonomike kolektive e një D7 do të ndihmonte në parandalimin e rregullave globale që diktohen nga autokratët ose oligarkët e teknologjisë.
Por asnjë aleancë nuk bëhet më e fortë duke u bërë një klub i mbyllur. Ndërsa shtatë mund të shërbejnë si pikënisje, dera duhet të mbetet e hapur për ata që ndajnë këto vlera demokratike dhe janë të gatshëm të mbështesin tregtinë e bazuar në rregulla dhe të parandalojnë detyrimin ekonomik, qofshin ata nga Azia, Afrika, Amerika Latine apo gjetkë.
Vërtetë, një D7 do të ishte padyshim një ndërmarrje komplekse. Çdo numër politikanësh dhe interesash personale mund të ngrejë shqetësime rreth politikave bujqësore ose qasjeve rregullatore. Evropa rrallë mund të gjejë unanimitet, dhe ka edhe faktin e Brexit për të luftuar. Por rendi ekonomik global që ka përfituar nga demokracitë e botës po përballet sot me një kërcënim ekzistencial. Nëse ky urdhër vazhdon të copëtohet, demokracitë do të lihen nën tekat e Trump dhe Xi Jinping. Kjo është arsyeja pse demokracitë duhet të qëndrojnë së bashku. Edhe pse përballemi me këtë realitet të ri të dhimbshëm, nuk duhet të harrojmë: ne ende ruajmë fuqinë për t’i dhënë formë.